Muzeum Lubuskie im. Jana Dekerta w Gorzowie Wielkopolskim

---

Historia

Muzeum Lubuskie im. Jana Dekerta w Gorzowie Wielkopolskim ma długą i bogatą historię, której początki sięgają 8 września 1945 roku, kiedy to placówka ta została otwarta jako pierwsza po II wojnie światowej na Ziemiach Odzyskanych. Inicjatorem stworzenia muzeum był ówczesny starosta Florian Kroenke.

Warto zwrócić uwagę, że przed wybuchem wojny w Landsbergu istniało muzeum, które działało od 1884 roku, jednak jego cenne zbiory niestety zostały zniszczone lub rozproszone w trakcie działań wojennych. Kluczowym celem powstania lubuskiego muzeum stało się gromadzenie oraz ochrona zaklętych w przeszłości artefaktów, aby uchronić je przed zniszczeniem oraz szabrownikami.

Pierwotna nazwa muzeum brzmiała Muzeum Ziemi Lubuskiej w Gorzowie. Warto również zaznaczyć, że w roku 1950 centrum Ziemi Lubuskiej przeniosło się do Zielonej Góry, która przejęła tytuł Muzeum Ziemi Lubuskiej, co skutkowało zmianą nazwy gorzowskiej placówki.

W dalszym etapie, w 1975 roku, po ustanowieniu województwa gorzowskiego, muzeum uzyskało status Muzeum Okręgowego. W tym czasie nowy dyrektor, Zdzisław Linkowski, wprowadził szereg usprawnień, tworząc różnorodne działy, takie jak: Archeologii, Sztuki Dawnej, Sztuki Współczesnej, Historii Regionu, Etnologii, Techniki i Żeglugi Warciańskiej, a także Oświatowy oraz Gabinet Numizmatyczny i Medalierski, a także Arboretum.

W wrześniu 2000 roku, podczas obchodów 55-lecia istnienia muzeum, nastąpiła kolejna ważna zmiana, polegająca na przyjęciu obecnej nazwy: Muzeum Lubuskie im. Jana Dekerta, co podkreśla jego znaczenie oraz dziedzictwo kulturowe regionu.

Lokalizacja

Początkowo to kulturalne miejsce znajdowało się w nieistniejącej już 5-pokojowej willi przy ul. Warszawskiej 33. 18 listopada 1947 roku muzeum przeszło do Willi Schroedera, gdzie jest zlokalizowane do dzisiaj.

Dyrektorzy

W historii Muzeum Lubuskiego im. Jana Dekerta w Gorzowie Wielkopolskim, obok wielu znaczących wydarzeń, istotną rolę odgrywały osoby, które pełniły funkcję dyrektora placówki. Poniżej przedstawiamy chronologiczną listę dyrektorów muzeum, którzy przyczynili się do jego rozwoju i działalności:

• Walentyna Pokornowa – sprawowała tę funkcję od października 1945 do 30 września 1947,
• Zimowit Szuman – dyrektor od 15 maja 1948 do 31 marca 1952,
• Wacław Krzywicki – objął stanowisko dyrektora 1 września 1952,
• Henryk Przybylski – zarządzał muzeum od 1 marca 1955 do 1968 roku,
• Zofia Nowakowska – pełniła obowiązki do lipca 1975,
• Zdzisław Linkowski – dyrektor od 1 października 1975,
• Gabriela Balcerzak – rozpoczęła kadencję 1 listopada 2002,
• Wojciech Popek – zarządzał muzeum do 27 czerwca 2017,
• Ewa Pawlak – obejmowała funkcję dyrektora od września 2017 jako pełniąca obowiązki, a od kwietnia 2018 formalnie.

Filie Muzeum Lubuskiego

Muzeum Lubuskie im. Jana Dekerta w Gorzowie Wielkopolskim to placówka, która łączy w sobie bogate zasoby kulturowe i historyczne regionu. W jego skład wchodzą różnorodne filie, które oferują niezwykłe doznania edukacyjne i kulturowe.

W skład Muzeum wchodzą:

• zespół willowo-ogrodowy z pocz. XX w. przy ul. Warszawskiej 35,
• spichlerz z 2. poł. XVIII w. przy ul. Fabrycznej 1-3,
• zagroda młyńska w Bogdańcu, ul. Leśna 37,
• muzeum Grodu Santok w Santoku, ul. Wodna 2a.

Zespół Willowo-Ogrodowy

Ten urokliwy zespół, zlokalizowany przy ul. Warszawskiej 35, był niegdyś rezydencją fabrykanta Gustava Schroedera, który był prominentną postacią w lokalnym przemyśle oraz handlu. Budowla powstała w latach 1903-1904 w stylu eklektycznym, znanym również jako neobarok berliński. Projekt budynku zrealizowano w słynnej pracowni architektonicznej Reimarus & Hetzel.

Dwukondygnacyjny budynek, z charakterystycznym dachem mansardowym, wzbogacony został o piętrową oficynę połączoną z garażem i stajnią. Zespół otacza park, którego powierzchnia wynosi około 4 ha. Wiedząc, że teren ten trwał w wiekach od przeszłości, architekci sprytnie wpleciono jego naturalne ukształtowanie w projekt. Obecnie w willi można zobaczyć interesujące wystawy, takie jak: Konwisarstwo, Skarbczyk oraz Dawna sztuka zdobnicza.

Spichlerz

Usytuowany na południowym nabrzeżu rzeki Warty, ten zabytkowy budynek to najstarsza i największa część Muzeum Lubuskiego, powstała w 1723 roku. Data powstania została potwierdzona w archiwalnych dokumentach przechowywanych w Berlińskiej Bibliotece Państwowej. Zgodnie z raportem, sygnowanym przez Fryderyka Wilhelma, budo­wa miała pełnić funkcję magazynu zbożowego, zdolnego pomieścić do 1200 ton ziarna.

Historia spichlerza jest pełna wyzwań i przemian. Obiekt został uznany za zabytek w 1976 roku, a gruntowna renowacja miała miejsce w latach 1980-88, po czym został uroczyście przekazany Muzeum Lubuskiemu. Dodatkowa renowacja, przeprowadzona w latach 2010-2011, przyczyniła się do zachowania długiej tradycji obiektu związanego z żeglugą i handlem. Obecnie można tu podziwiać wystawy, które przedstawiają dzieje Gorzowa, w tym współczesne polskie malarstwo, wśród których znaleźć można prace takich artystów jak Barbara Jonscher oraz Rajmund Ziemski.

Zagroda Młyńska

W malowniczym Bogdańcu, na skraju potoku Bogdanka, można zobaczyć zabytkowe młyny, z których jeden, wzniesiony w 1826 roku, pełni dziś funkcję muzealną. Młyn ten, pierwotnie napędzany kołem wodnym, od 1936 roku zyskał napęd elektryczny, a jego funkcjonowanie do 1984 roku przyniosło ogromne korzyści lokalnej społeczności.

W Muzeum można zapoznać się z codziennym życiem młynarza oraz narzędziami wykorzystywanymi w przetwórstwie zboża. Ekspozycja obejmuje również kolekcję maszynek i młynków z różnych krajów europejskich. Ponadto, na dziedzińcu znajdują się różnorodne maszyny rolnicze oraz warsztaty, które ilustrują tradycyjne rzemiosło wiejskie.

Muzeum Grodu Santok (Gród Santocki)

Santok to malownicza wieś, znana ze swojego unikalnego układu i bogatej historii sięgającej VIII wieku. Grodzisko przyciągnęło uwagę badaczy już w XIX wieku, co zaowocowało pierwszymi wykopaliskami. W 1978 roku otwarto muzeum, które ukazuje historię tego miejsca poprzez artefakty archeologiczne wydobyte podczas badań.

W 2004 roku muzeum przeszło generalny remont, a nowe ekspozycje pokazują historię grodziska z perspektywy badań powojennych. To istotne miejsce dla każdego miłośnika historii, pozwalające na odkrycie fascynujących fragmentów przeszłości regionu.

---

Oceń: Muzeum Lubuskie im. Jana Dekerta w Gorzowie Wielkopolskim

---