Marie Juchacz, urodzona jako Gohlke w dniu 15 marca 1879 w Gorzowie Wielkopolskim, a zmarła 28 stycznia 1956 w Düsseldorfie, była
niemiecką socjalistką, która znacząco wpłynęła na rozwój polityki w swoim kraju.
Wniosła swój wkład jako polityk reprezentująca Socjaldemokratyczną Partię Niemiec (SPD), gdzie od 1917 roku pełniła funkcję członkini zarządu.
Juchacz była również niezwykle aktywną działaczką społeczną, a jej działalność polityczna nie mogła przejść niezauważona, gdyż była pierwszą kobietą, która miała zaszczyt wygłosić mowę w Reichstagu.
Życiorys
Młodość
Marie Juchacz, pochodząca z niezamożnej rodziny robotniczej, jako dziecko zmagała się z trudnościami życia codziennego. Jej ojciec pracował jako cieśla, co nie zapewniało rodzinie dostatku. W wieku czternastu lat musiała zrezygnować z kontynuacji edukacji, aby podjąć zatrudnienie jako pokojówka. Następnie pracowała w tkalni oraz jako dozorczyni. Po ukończeniu kursu krawieckiego zaangażowała się w pracę w warsztacie krawieckim swojego męża Bernharda Juchacza, w któregozię wyszła za mąż w 1903 roku. Niestety, małżeństwo zakończyło się rozwodem w 1906 roku, na co miało wpływ wiele okoliczności. Marie wyjechała z córką Lotte i jednorocznym synem Paulem do Berlina, gdzie osiedliła się wraz z siostrą, Elisabeth Röhl (1888-1930).
Początki politycznej kariery
Już na wczesnym etapie swojego życia Juchacz rozpoczęła działalność polityczną, zainspirowaną dyskusjami z bratem, Ottonem Gelhke, oraz literaturą socjalistyczną popularną w tamtych czasach, w tym pracami Augusta Bebla, zwłaszcza tytułem „Kobieta i socjalizm”. W 1907 roku dołączyła do berlińskiego związku, który działał na rzecz edukacji kobiet. Kariera Juchacz rozwijała się dynamicznie pomimo obowiązujących aż do 1908 roku ograniczeń w zakresie politycznej działalności kobiet. Po zaprzestaniu stosowania ustaw antysocjalistycznych, stała się formalnie członkinią Socjaldemokratycznej Partii Niemiec (SPD), a w 1913 roku objęła stanowisko sekretarza ds. kobiet w Kolonii.
I wojna światowa
Podczas I Wojny Światowej Juchacz skoncentrowała swoje wysiłki na organizowaniu zaopatrzenia w żywność dla wdów i sierot. W 1917 roku nastąpił rozłam w SPD, co stało się znaczącym punktem zwrotnym w jej karierze. W przeciwieństwie do wielu członków socjaldemokracji, nie przeszła do nowo utworzonego USPD (Niezależni Socjaldemokraci). Friedrich Ebert, ówczesny lider SPD, zaproponował Juchacz objęcie stanowiska referentki ds. kobiet w ogólnoniemieckim kierownictwie SPD. W tym samym roku zdobyła miejsce w egzekutywie partii, stając się również redaktorką naczelną czasopisma „Die Gleichheit”, które było skierowane do pracownic.
Republika Weimarska
Marie Juchacz szybko odniosła sukces, zdobywając mandat do Zgromadzenia Narodowego w styczniu 1919 roku, a także zasiadając w komisji odpowiedzialnej za opracowanie nowej konstytucji. Działania te zaowocowały dodaniem zapisu o równouprawnieniu kobiet i mężczyzn. Niebawem po wyborach, jako pierwsza kobieta, wygłosiła mowę w Reichstagu. Juchacz była aktywna w zakładaniu głównej komisji ds. robotniczej polityki społecznej, która miała na celu walkę z biedą wśród robotników. Jej aktywność parlamentarna trwała od 1920 do 1933 roku i koncentrowała się głównie na sprawach społecznych.
Emigracja po 1933 i II wojna światowa
Po ustanowieniu narodowosocjalistycznej dyktatury w 1933 roku, komisja ds. dobrobytu robotników, tak jak inne organizacje związane z SPD, została rozwiązana. W obliczu zagrożenia, Marie Juchacz uciekła najpierw do Zagłębia Saary, które wówczas było pod kontrolą Francji w wyniku Traktatu wersalskiego. Aktywnie angażowała się w działania antynazistowskie, jednak po referendum w 1935 roku, które doprowadziło do przyłączenia Zagłębia Saary do Niemiec, musiała uciekać do Alzacji. Po 1940 roku przebywała w Marsylii, a następnie osiedliła się w Stanach Zjednoczonych.
Ostatnie lata życia
W 1949 roku Juchacz wróciła do Niemiec, gdzie podjęła pracę jako doradczyni w stowarzyszeniu opieki społecznej nad robotnikami (Arbeiterwohlfahrt). W uznaniu jej znaczącego wkładu w działalność społeczną, została mianowana honorową przewodniczącą tej organizacji, której przewodziła aż do swojej śmierci w 1956 roku.
Przypisy
- Verhandlungen des Deutschen Reichstags [online], www.reichstagsprotokolle.de [dostęp 09.07.2020 r.]
- Archiv der sozialen Demokratie [online], www.fes.de [dostęp 09.07.2020 r.]
- a b SPD Berlin [online], archiv.spd-berlin.de [dostęp 09.07.2020 r.]
- a b c d Miller, Susanne, „Juchacz, Maria, geborene Gohlke” in: Neue Deutsche Biographie 10 (1974), S. 633 [Onlinefassung]; URL: http://www.deutsche-biographie.de/ppn128745452.html#ndbcontent.
Pozostali ludzie w kategorii "Polityka i administracja":
Cezary Piasecki | Tadeusz Jędrzejczak | Kazimierz Marcinkiewicz | Stanisław Żytkowski | Dariusz Bachalski | Piotr Mierecki | Tomasz Kucharski | Paweł Szałamacha | Waldemar Szadny | Maciej Rudnicki | Artur Andruszczak | Waldemar Flugel | Roman Rutkowski (polityk) | Bogusław Kiernicki | Mikołaj Dowgielewicz | Jerzy Wierchowicz | Jarosław Porwich | Bogusław Andrzejczak | Iwona Zakrzewska | Mirosław MarcinkiewiczOceń: Marie Juchacz