Stadion im. Edwarda Jancarza w Gorzowie Wielkopolskim to niezwykle istotny obiekt w świecie sportów motorowych. Edward Jancarz, po którym stadion został nazwany, to legenda żużla, a jego imię nosi jeden z najbardziej rozpoznawalnych obiektów sportowych w regionie. Obiekt zlokalizowany jest w gorzowskiej dzielnicy Zawarcie, przy ulicy Kwiatowej 55, w bezpośrednim sąsiedztwie ulic Śląskiej i Jasnej.
Uroczystość nadania stadionowi imienia Edwarda Jancarza miała miejsce 3 sierpnia 1997 roku, z okazji piątej edycji memoriału. Wówczas została wmurowana pamiątkowa tablica, która znajduje się przy wjeździe na parking klubowy od strony ulicy Kwiatowej.
Obiekt jest własnością miasta Gorzów Wielkopolski, a od 2005 roku znajduje się w dzierżawie spółki Stal Gorzów Wielkopolski SA, co przyczynia się do jego dynamicznego rozwoju i organizacji wydarzeń sportowych na wysokim poziomie.
Historia
Stadion im. Edwarda Jancarza w Gorzowie Wielkopolskim to niezwykle ważny obiekt sportowy, którego historia sięga końca lat 40. XX wieku. Jego budowa rozpoczęła się w 1949 roku na terenie byłego wysypiska śmieci, co czyni go nietypowym punktem na mapie miasta. Inicjatywa powołania stadionu do życia zrodziła się dzięki mechanikowi klubowemu, Cieślickiemu, pod czujnym okiem kierownika budowy, Konstantego Sapkowskiego. Początkowo służył on do rozgrywek piłkarskich, będąc domem dla sekcji Stali Gorzów Wielkopolski. Otwarcie obiektu z przeznaczeniem do sportów żużlowych odbyło się 22 lipca 1951 roku, a pierwszymi zawodami były te o „Stalowy But”.
W początkowej fazie istnienia tor miał długość 395 metrów i nie był w najlepszym stanie, jednak już w 1951 roku jego jakość poprawiła się, gdy stał się równy i szeroki. W tym czasie miała miejsce kontrowersyjna sytuacja z udziałem zawodnika Unii Leszno, Kazimierza Bentke, który w wyniku wypadku wyleciał z motoru nad widownię, lądując na ziemi okalającej tor – zdarzenie to uwydatniło potrzebę budowy bandy wokół toru, która powstała po zimowym sezonie.
W 1954 roku z inicjatywy społeczności lokalnej powstał Społeczny Komitet Budowy Stadionu, na czele którego stanął Wiesław Bartmański, a później Aleksander Dzilne. Dzięki współpracy z Zakładami Mechanicznymi „Gorzów” oraz Prezydium Miejskiej Rady Narodowej rozpoczęto nowoczesną przebudowę stadionu. W latach 1957-1964, obiekt wzbogacił się o dwa parkingi, garaż oraz bandę w stylu angielskim, a tor skrócono o dalsze metry do 352 m. W 1961 roku zrealizowano pierwsze zawody przy sztucznym oświetleniu, co na nowo rozwinęło ofertę sportową obiektu.
Rewitalizacja stadionu miała miejsce także w 1981 roku, kiedy to wydłużono tor do 360 m. Łącznie z dalszymi zawodami, które odbywały się na Stadionie Olimpii w Poznaniu w sezonie, obiekt przeszedł kolejne zmiany. Ostatnia większa modernizacja miała m miejsce w 2000 roku, która miała na celu przygotowanie stadionu przed finałem indywidualnych mistrzostw świata juniorów, dając nową jakość dzięki wymianie bandy i wybudowaniu nowej wieży sędziowskiej.
W latach 2007-2011 stadion przeszedł gruntowną przebudowę według projektu biura architektonicznego „Romankiewicz+Heck Inwestycje” oraz konstrukcji opracowanej przez „Budkomeks”. Prace obejmowały m.in. budowę żelbetowych trybun, wymianę drewnianych ławek na nowoczesne plastikowe krzesełka, zainstalowanie oświetlenia, monitoring oraz nową, zadaszoną trybunę, co podniosło pojemność stadionu do 11 115 miejsc. W kolejnych latach, do 2011, zrealizowano dalsze zmiany, zwiększając pojemność do 15 024 miejsc.
Bryła stadionu przyjmuje owalny kształt z obwodem wynoszącym 560 m, wpisana w prostokąt o wymiarach 206 m na 126 m i wysokości 18 m. Wysokość najbardziej oddalonego krzesełka od krawędzi toru wynosi 25 m. Rozkład trybun obejmuje 20 bramek wejściowych, w tym 13 kołowrotków przy głównym wejściu oraz dodatkowe bramy przy parkingu i dla VIP-ów. Na terenie stadionu zamontowane są kamery monitoringu, a ich liczba wynosi 49.
Przy stadionie zamontowane są także nowoczesne telebimy, a oświetlenie obiektu uzyskuje wyspecjalizowaną moc blasku. Całość dopełnia nowe ogrodzenie, wzmacniane blachą falistą, wysokie na ponad 3 m, w eleganckich biało-żółto-stalowych barwach.
Trybuny
Trybuny gorzowskiego stadionu są przystosowane do przyjęcia 15 024 widzów w 68 sektorach. Na wysokiej trybunie znajduje się 7 349 miejsc, podczas gdy na niższej 7 444. Dla kibiców drużyn gości przewidziano 1550 miejsc, w tym 658 na piętrze. Dodatkowo, zielono-żużlowa organizacja zapewnia 231 miejsc VIP i 36 dla dziennikarzy, z dostępem do Wi-Fi. W razie potrzeby obiekt może pomieścić o 2 tys. fanów więcej dzięki przygotowanym miejscom stojącym.
Kolorystyka stadionu jest ściśle związana z barwami Stali Gorzów Wielkopolski. Na dolnym poziomie trybun występuje żółty i niebieski, natomiast górna część jest w całości żółta. Na prostej naprzeciwko startu umieszczono wyraźne napisy – STAL na niższej trybunie oraz GORZÓW na górnej.
Rekordy gorzowskiego toru
Stadion im. Edwarda Jancarza w Gorzowie Wielkopolskim to miejsce, które ma swoich rekordzistów, którzy zostaną zapamiętani na zawsze w historii sportu. Te osiągnięcia są nie tylko symbolem talentu i ciężkiej pracy, ale także niewątpliwie testamentem do rywalizacji na tym wyjątkowym torze.
Wiele rekordów zostało ustanowionych w ciągu lat, a niektóre z najbardziej spektakularnych wyników można znaleźć w poniższej tabeli, która dokumentuje osiągnięcia najlepszych zawodników.
Rekordziści toru w Gorzowie | |||||
---|---|---|---|---|---|
Lp. | Czas (w sekundach) | Imię i nazwisko | Narodowość | Drużyna/Reprezentacja | Data |
Rekordy na torze o długości 395 m | |||||
1 | 85,1 | Paweł Waloszek | Polska | Stal Świętochłowice | 3 października 1954 |
2 | 85,0 | Tadeusz Stercel | Polska | Stal Gorzów Wlkp. | 3 października 1954 |
3 | 84,4 | Kazimierz Wiśniewski | Polska | Stal Gorzów Wlkp. | 29 maja 1955 |
4 | 79,3 | Włodzimierz Szwendrowski | Polska | Sparta Łódź | 12 czerwca 1955 |
5 | 78,6 | Marian Kaiser | Polska | Legia Warszawa | 10 listopada 1957 |
6 | 78,2 | Joachim Maj | Polska | Górnik Rybnik | 10 lipca 1960 |
7 | 77,3 | Marian Kaiser | Polska | Legia Warszawa | 5 sierpnia 1962 |
8 | 76,5 | Wiktor Trofimow | ZSRR | ZSRR | 11 października 1964 |
9 | 76,4 | Andrzej Pogorzelski | Polska | Stal Gorzów Wlkp. | 18 października 1964 |
10 | 76,4 | Igor Plechanow | ZSRR | ZSRR | 20 czerwca 1965 |
11 | 76,4 | Jerzy Padewski | Polska | Stal Gorzów Wlkp. | 22 lipca 1968 |
Rekordy na torze o długości 352,3 m | |||||
12 | 73,3 | Andrzej Pogorzelski | Polska | Stal Gorzów Wlkp. | 18 maja 1969 |
13 | 73,0 | Jerzy Padewski | Polska | Stal Gorzów Wlkp. | 31 sierpnia 1969 |
14 | 73,0 | Edward Jancarz | Polska | Stal Gorzów Wlkp. | 2 maja 1971 |
15 | 72,4 | Zbigniew Marcinkowski | Polska | Polska | 25 maja 1971 |
16 | 72,3 | Ryszard Dziatkowiak | Polska | Stal Gorzów Wlkp. | 22 lipca 1971 |
17 | 71,6 | Zenon Plech | Polska | Stal Gorzów Wlkp. | 5 kwietnia 1973 |
18 | 71,3 | Zenon Plech | Polska | Stal Gorzów Wlkp. | 15 kwietnia 1973 |
19 | 71,3 | Edward Jancarz | Polska | Stal Gorzów Wlkp. | 3 czerwca 1973 |
20 | 70,7 | Zenon Plech | Polska | Stal Gorzów Wlkp. | 3 czerwca 1973 |
21 | 69,1 | Zenon Plech | Polska | Stal Gorzów Wlkp. | 29 września 1974 |
22 | 69,0 | Jerzy Rembas | Polska | Stal Gorzów Wlkp. | 22 maja 1977 |
23 | 68,9 | Jerzy Rembas | Polska | Stal Gorzów Wlkp. | 1 maja 1979 |
Rekordy na torze o długości 360 m | |||||
24 | 70,2 | Edward Jancarz | Polska | Stal Gorzów Wlkp. | 25 kwietnia 1982 |
25 | 69,6 | Mieczysław Woźniak | Polska | Stal Gorzów Wlkp. | 4 lipca 1982 |
26 | 68,8 | Bogusław Nowak | Polska | Stal Gorzów Wlkp. | 12 września 1982 |
27 | 68,4 | Edward Jancarz | Polska | Stal Gorzów Wlkp. | 17 lipca 1983 |
28 | 68,3 | Eugeniusz Błaszak | Polska | Start Gniezno | 2 czerwca 1984 |
29 | 68,1 | Edward Jancarz | Polska | Stal Gorzów Wlkp. | 5 sierpnia 1984 |
30 | 66,9 | Jerzy Rembas | Polska | Stal Gorzów Wlkp. | 16 września 1984 |
31 | 66,9 | Peter Würtele | RFN | RFN | 22 czerwca 1985 |
32 | 65,3 | Klaus Lausch | RFN | RFN | 22 czerwca 1985 |
33 | 65,2 | Piotr Świst | Polska | Stal Gorzów Wlkp. | 13 kwietnia 1990 |
34 | 64,77 | Bohumil Brhel | Czechosłowacja | Stal Gorzów Wlkp. | 13 września 1992 |
35 | 64,01 | Bohumil Brhel | Czechosłowacja | Stal Gorzów Wlkp. | 13 września 1992 |
36 | 63,57 | Piotr Świst | Polska | Stal Gorzów Wlkp. | 4 kwietnia 1993 |
37 | 63,50 | Jason Crump | Australia | Stal Gorzów Wlkp. | 10 października 1996 |
38 | 63,49 | Tony Rickardsson | Szwecja | Szwecja | 3 sierpnia 1997 |
39 | 63,16 | Tony Rickardsson | Szwecja | Stal Gorzów Wlkp. | 6 września 1998 |
Rekordy na torze o długości 329 m | |||||
40 | 62,88 | Leigh Adams | Australia | King’s Lynn Stars | 19 marca 2000 |
41 | 62,59 | Rafał Okoniewski | Polska | Stal Gorzów Wlkp. | 9 kwietnia 2000 |
42 | 62,25 | Jarosław Hampel | Polska | Polska | 27 sierpnia 2000 |
43 | 62,23 | Rafał Okoniewski | Polska | Stal Gorzów Wlkp. | 22 kwietnia 2001 |
44 | 61,44 | Jesper Bruun Monberg | Dania | Stal Gorzów Wlkp. | 20 maja 2007 |
45 | 61,16 | Tomasz Gollob | Polska | Stal Gorzów Wlkp. | 4 maja 2008 |
46 | 61,08 | Tomasz Gollob | Polska | Stal Gorzów Wlkp. | 13 kwietnia 2009 |
47 | 60,60 | Grzegorz Zengota | Polska | Polska | 21 kwietnia 2009 |
48 | 60,34 | Jarosław Hampel | Polska | Unia Leszno | 9 sierpnia 2009 |
49 | 60,28 | Tomasz Gollob | Polska | Stal Gorzów Wlkp. | 27 czerwca 2010 |
50 | 60,28 | Nicki Pedersen | Dania | Stal Gorzów Wlkp. | 27 czerwca 2010 |
51 | 60,17 | Tomasz Gollob | Polska | Stal Gorzów Wlkp. | 27 czerwca 2010 |
52 | 60,12 | Tomasz Gollob | Polska | Stal Gorzów Wlkp. | 4 lipca 2010 |
53 | 60,04 | Tomasz Gollob | Polska | Stal Gorzów Wlkp. | 18 lipca 2010 |
54 | 60,01 | Tomasz Gollob | Polska | Stal Gorzów Wlkp. | 18 lipca 2010 |
55 | 59,90 | Tomasz Gollob | Polska | Stal Gorzów Wlkp. | 18 lipca 2010 |
56 | 59,82 | Kenneth Bjerre | Dania | Sparta Wrocław | 12 czerwca 2011 |
57 | 59,71 | Niels-Kristian Iversen | Dania | Stal Gorzów Wlkp. | 11 września 2011 |
58 | 59,65 | Niels-Kristian Iversen | Dania | Stal Gorzów Wlkp. | 25 września 2011 |
59 | 58,94 | Patryk Dudek | Polska | Falubaz Zielona Góra | 13 maja 2012 |
60 | 58,43 | Michael Jepsen Jensen | Dania | Stal Gorzów Wlkp. | 13 maja 2012 |
61 | 58,31 | Matej Žagar | Słowenia | Stal Gorzów Wlkp. | 13 maja 2012 |
62 | 58,00 | Niels-Kristian Iversen | Dania | Stal Gorzów Wlkp. | 13 maja 2012 |
63 | 57,84 | Mateusz Cierniak | Polska | Polska | 23 czerwca 2023 |
Obok znakomitych osiągnięć sportowych, stadion tworzy również unikalną atmosferę, która przyciąga zarówno zawodników, jak i kibiców. Rywalizacja na torze o długości 395 m sprawia, że każdy wyścig staje się ekscytującym widowiskiem.
Rozgrywane imprezy
Krajowe
Na stadionie im. Edwarda Jancarza odbywały się liczne ważne wydarzenia sportowe. W tabeli poniżej przedstawione są krajowe imprezy, które miały miejsce na tym obiekcie.
Lp. | Typ rozgrywek | Data |
---|---|---|
1 | Indywidualne Mistrzostwa Polski | 27 września 1970 |
2 | Indywidualne Mistrzostwa Polski | 29 września 1974 |
3 | Indywidualne Mistrzostwa Polski | 22 lipca 1976 |
4 | Indywidualne Mistrzostwa Polski | 22 lipca 1977 |
5 | Indywidualne Mistrzostwa Polski | 22 lipca 1978 |
6 | Indywidualne Mistrzostwa Polski | 22 lipca 1979 |
7 | Mistrzostwa Polski par klubowych | 21 sierpnia 1982 |
8 | Indywidualne Mistrzostwa Polski | 16 września 1984 |
9 | Indywidualne Mistrzostwa Polski | 15 września 1985 |
10 | Młodzieżowe Indywidualne Mistrzostwa Polski | 6 sierpnia 1987 |
11 | Młodzieżowe Drużynowe Mistrzostwa Polski | 12 sierpnia 1987 |
12 | Młodzieżowe Mistrzostwa Polski par klubowych | 1 sierpnia 1991 |
13 | Mistrzostwa Polski par klubowych | 19 maja 1992 |
14 | Srebrny Kask | 25 sierpnia 1994 |
15 | Młodzieżowe Drużynowe Mistrzostwa Polski | 12 września 1995 |
16 | Mistrzostwa Polski par klubowych | 11 lipca 1998 |
17 | Młodzieżowe Indywidualne Mistrzostwa Polski | 20 lipca 2000 |
18 | Brązowy Kask | 6 września 2001 |
19 | Młodzieżowe Mistrzostwa Polski par klubowych | 26 maja 2005 |
20 | Brązowy Kask | 27 września 2007 |
21 | Młodzieżowe Mistrzostwa Polski par klubowych | 17 sierpnia 2008 |
22 | Młodzieżowe Mistrzostwa Polski par klubowych | 12 czerwca 2010 |
23 | Indywidualne Mistrzostwa Ligi Juniorów | 23 września 2010 |
24 | Młodzieżowe Indywidualne Mistrzostwa Polski | 2 września 2011 |
25 | Złoty Kask | 5 maja 2012 |
26 | Mistrzostwa Polski par klubowych | 30 sierpnia 2013 |
27 | Młodzieżowe Indywidualne Mistrzostwa Polski | 13 września 2014 |
28 | Mistrzostwa Polski par klubowych | 19 października 2014 |
29 | Indywidualne Mistrzostwa Polski | 5 lipca 2015 |
30 | Młodzieżowe Mistrzostwa Polski par klubowych | 26 września 2015 |
31 | Indywidualne Mistrzostwa Polski | 2 lipca 2017 |
32 | Młodzieżowe Mistrzostwa Polski par klubowych | 20 sierpnia 2018 |
33 | Drużynowe Mistrzostwa Polski Juniorów | 20 września 2018 |
34 | Młodzieżowe Mistrzostwa Polski par klubowych | 17 sierpnia 2019 |
35 | Brązowy Kask | 3 maja 2023 |
Każda z tych rozgrywek przyczyniła się do wzbogacenia historii sportu w Gorzowie Wielkopolskim. Każde wydarzenie zaowocowało emocjonującymi zawodami i wyjątkowymi chwilami dla kibiców oraz uczestników.
Międzynarodowe
Stadion gościł także wiele międzynarodowych imprez, które przyciągnęły uwagę fanów z całego kraju i zza granicy. Doświadczenie związane z organizacją tych wydarzeń znacząco wpłynęło na rozwój lokalnego sportu oraz wzmocniło jego renomę.
Lp. | Typ rozgrywek | Data |
---|---|---|
1 | mecz towarzyski Polska vs ZSRR | 11 października 1964 |
2 | mecz towarzyski Polska kontra Wielka Brytania | 21 lipca 1966 |
3 | mecz towarzyski Polska przeciwko Szwecji | 13 października 1966 |
4 | mecz towarzyski Polska z ZSRR | 15 października 1967 |
5 | mecz towarzyski Polska przeciwko ZSRR | 10 października 1968 |
6 | mecz towarzyski Polska z Wielką Brytanią | 25 maja 1971 |
7 | półfinał kontynentalny mistrzostw świata indywidualnych | 6 czerwca 1971 |
8 | ćwierćfinał kontynentalny mistrzostw świata indywidualnych | 21 maja 1972 |
9 | mecz towarzyski Polska z ZSRR | 8 października 1972 |
10 | mecz towarzyski Polska a Szwecja | 17 października 1972 |
11 | mecz towarzyski Polska kontra Wielka Brytania | 17 czerwca 1973 |
12 | mecz towarzyski Polska z ZSRR | 1 października 1974 |
13 | mecz towarzyski Polska a Wielka Brytania | 8 czerwca 1975 |
14 | mecz towarzyski Polska z ZSRR | 2 października 1975 |
15 | półfinał mistrzostw świata indywidualnych | 29 maja 1977 |
16 | mecz towarzyski Polska z ZSRR | 27 września 1977 |
17 | półfinał mistrzostw Europy juniorów indywidualnych | 30 czerwca 1984 |
18 | półfinał drużynowych mistrzostw świata | 22 czerwca 1985 |
19 | mecz towarzyski Polska przeciwko Szwecji | 9 kwietnia 1986 |
20 | półfinał mistrzostw świata juniorów indywidualnych | 11 czerwca 1988 |
21 | mecz towarzyski Polska z Czechosłowacją | 6 lipca 1988 |
22 | mecz towarzyski Polska a Dania | 13 kwietnia 1989 |
23 | grupa B drużynowych mistrzostw świata | 14 lipca 1990 |
24 | ćwierćfinał kontynentalny mistrzostw świata indywidualnych | 23 maja 1993 |
25 | finał mistrzostw świata juniorów indywidualnych | 27 sierpnia 2000 |
26 | finał drużynowych mistrzostw świata juniorów | 5 września 2009 |
27 | półfinał Drużynowego Pucharu Świata | 25 lipca 2010 |
28 | baraż Drużynowego Pucharu Świata | 14 lipca 2011 |
29 | finał Drużynowego Pucharu Świata | 16 lipca 2011 |
30 | Grand Prix | 8 października 2011 |
31 | mecz towarzyski Polska kontra Reszta świata | 14 kwietnia 2012 |
32 | Grand Prix | 23 czerwca 2012 |
33 | Grand Prix | 15 czerwca 2013 |
34 | Grand Prix | 30 czerwca 2014 |
35 | Puchar MACEC | 5 lipca 2015 |
36 | Grand Prix | 29 sierpnia 2015 |
37 | Grand Prix | 27 sierpnia 2016 |
38 | Grand Prix | 26 sierpnia 2017 |
39 | Grand Prix | 25 sierpnia 2018 |
40 | Grand Prix | 11 września 2020 |
41 | Grand Prix | 12 września 2020 |
42 | Grand Prix | 25 czerwca 2022 |
43 | Grand Prix 2 | 23 czerwca 2023 |
44 | Grand Prix | 24 czerwca 2023 |
Imprezy te miały na celu nie tylko rywalizację sportową, ale także promocję współpracy międzynarodowej oraz integracji w środowisku sportowym.
Aleja Sław Stali Gorzów
Na stadionie im. Edwarda Jancarza w Gorzowie Wielkopolskim zlokalizowana jest Aleja Sław Stali Gorzów, gdzie od roku 2014 umieszczane są brązowe tablice z odciskami dłoni wybitnych żużlowców. Ci sportowcy mieli duży wkład w rozwój i historię klubu, a ich umiejętności i osiągnięcia zasługują na szczególne wyróżnienie.
Pierwsza tablica została odsłonięta w dniu 26 sierpnia 2014 roku. Ta uroczystość upamiętniała Tomasza Golloba, legendarną postać żużla. Od tego momentu, aleja zaczęła zyskiwać na znaczeniu, a kolejne tablice pojawiały się każdego roku. W 2014 roku swoje odciski dłoni otrzymał również Zenon Plech oraz Mieczysław Cichocki. Obaj ci zawodnicy są znani ze swoich nieprzeciętnych osiągnięć na torze.
W latach następnych, również Jerzy Rembas, Bogusław Nowak, Jerzy Padewski, Andrzej Pogorzelski, Mieczysław Woźniak, Piotr Świst oraz Ryszard Fabiszewski dołączyli do grona uhonorowanych. Każda z tych tablic stanowi pamiątkę i wyraz szacunku dla ich niezapomnianych osiągnięć, które na zawsze pozostaną w historii tego klubu.
Przypisy
- Stadion im. Edwarda Jancarza (Stadion Stali Gorzów) – pojemność. stadiony.net. [dostęp 14.04.2024 r.]
- Tor i stadion. ekstraliga.pl. [dostęp 14.04.2024 r.]
- Jarosław Miłkowski: Żużlowa aleja sław. Tomasz Gollob ma już swoją tablicę na "Jancarzu". gazetalubuska.pl, 26.08.2014 r. [dostęp 14.04.2024 r.]
- Historia wojen sportowych: Zielona Góra vs. Gorzów. zielonagora.naszemiasto.pl, 27.11.2014 r. [dostęp 10.11.2018 r.]
- Stadion im. Edwarda Jancarza (Stadion Stali Gorzów) – Stadiony.net [online], stadiony.net [dostęp 05.06.2019 r.]
- a b Prawdziwe początki gorzowskiego żużla [online], gorzowhistoria.pl [dostęp 15.10.2022 r.]
Pozostałe obiekty w kategorii "Obiekty sportowe":
Stadion piłkarski Ośrodka Sportu i Rekreacji w Gorzowie Wielkopolskim | Arena Gorzów | Centrum Sportowo-Rehabilitacyjne Słowianka | Hala ZSTiO w Gorzowie Wielkopolskim | Hala ZS nr 20 w Gorzowie Wielkopolskim | Hala Akademii im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wielkopolskim | Stadion lekkoatletyczny im. Lubuskich Olimpijczyków w Gorzowie WielkopolskimOceń: Stadion im. Edwarda Jancarza w Gorzowie Wielkopolskim